Stip op de horizon
Voor de gemeente Geldermalsen staat een gezonde financiële positie en beperking van de lokale lasten voor onze inwoners voorop. Een strakke financiële discipline dwingt soms tot pijnlijke keuzes, maar creëert uiteindelijk ook de ruimte om die projecten te realiseren die in het belang zijn van onze gemeenschap. Volgens de methodiek van de solide begroting kunnen wij tegenvallers binnen de begroting opvangen zonder dat bij elke grote tegenvaller een pakket van bezuinigingsmaatregelen moet worden getroffen. De onroerende zaak belasting (OZB) verhogen we alleen met een inflatiecorrectie en als blijkt dat er structurele exploitatie-overschotten zijn, onderzoeken we of het mogelijk is deze te verlagen.
Relevante ontwikkelingen en trends
Vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording (BBV)
De vernieuwing van het BBV heeft zijn weerslag gehad in deze programmabegroting. De onderdelen die van toepassing waren met ingang van 2017, zijn inmiddels verwerkt. Enkele highlights van onderwerpen die vanaf of na 2017 tot uitdrukking gaan komen:
- In het nieuwe BBV wordt de systematiek van afschrijven gewijzigd. Dit heeft vooral betrekking op de investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut. Op dit moment heeft de gemeente nog keuzevrijheid om deze investeringen al dan niet te activeren en af te schrijven. Vanaf het nieuwe BBV wordt activeren verplicht voor investeringen die na 2017 worden gedaan. Voor een deel is hiermee in de beheerplannen al rekening gehouden;
- In het nieuwe BBV is de toerekening van rente een belangrijk aandachtspunt. De rente moet met ingang van begrotingsjaar 2017 worden toegerekend aan de taakvelden. Met ingang van begrotingsjaar 2018 gelden, net als nu al voor de grondexploitatie, andere voorschriften voor de toe te rekenen omslagrente aan de activa, voorzieningen en eigen vermogen. Het omslagpercentage komt dichterbij het werkelijke rentepercentage te liggen en ook is het niet meer toegestaan om per investering of taakveld te differentiëren in het toe te rekenen rentepercentage. De financiële effecten van deze wijziging zullen bij de bloesemrapportage 2017 in beeld worden gebracht;
- Voor gemeenschappelijke regelingen is het nieuwe BBV pas van toepassing met ingang van begrotingsjaar 2018 omdat zij al vroeg in het jaar de begroting 2017 moesten opleveren.
Vernieuwing accountantscontrole gemeenten
De VNG-commissie die zich heeft bezig gehouden met de vernieuwing van het BBV, heeft ook aanbevelingen gedaan voor de vernieuwing van de accountantscontrole van gemeenten en provincies. De aanbevelingen die nog nader worden uitgewerkt zijn:
- het versterken van het gemeentelijk opdrachtgeverschap met betrekking tot de accountantscontrole; de VNG werkt hiervoor aan een handreiking voor de gemeenteraden;
- het invoeren van een eigen verantwoordingsrapportage van het college van burgemeester en wethouders over de financiële rechtmatigheid in de jaarrekening; het college is verantwoordelijk voor een rechtmatige uitvoering van de begroting. Het is daarom aan het college om hier verantwoording over af te leggen; dit zal in de gemeentewet worden opgenomen;
- het waarborgen van het toezicht op de accountantscontrole; ook de toezichthouder op accountants die bij gemeenten controleren dient specifieke kennis te hebben van de governance structuur, het juridische en financiële kader van de gemeenten;
- het vergroten van de aandacht in de accountantsopleiding voor de eigenheid van gemeenten; met de NBA is afgesproken dat zij in de opleiding tot accountant zorgt voor voldoende aandacht voor de eigenheid van de decentrale overheden. Hiermee wordt bereikt dat de opdrachtgevers inzicht hebben in de aanwezige kennis bij de accountant;
- het opstellen van een specifieke interpretatie van de accountantscontrolestandaarden voor decentrale overheden; hiervoor is er afgesproken dat er een Handleiding Auditing Decentrale Overheden (HADO) wordt opgesteld. Deze handleiding is bedoeld om problemen op te lossen bij de interpretatie van (internationale) controleregels die gericht zijn op de controle in het bedrijfsleven en de private sector en daarmee onvoldoende zijn toegesneden op de medeoverheden. Ook controleprotocollen van de Rijksoverheid worden door de HADO verminderd.
Burgerbegroting
Een burgerbegroting is een besluitvormend proces waarin burgers meedenken en onderhandelen over het verdelen van publieke geldbronnen. Het leidt tot een grotere betrokkenheid van de inwoners, meer transparantie inzake de uitgaven en een betere kwaliteit van de gemeentelijke dienstverlening.
In Nederland wordt sinds kort geëxperimenteerd met de burgerbegroting. Het ministerie van Binnenlandse Zaken noemt als succesfactoren hiervoor: commitment van het bestuur; een proces van meerdere bijeenkomsten; openbare, publieke onderhandeling, en openbare maatschappelijke verantwoording van de resultaten. In Breda en Oldebroek worden op wijk- en dorpsniveau experimenten uitgevoerd met een vorm van burgerbegroting. In een Leerkring Burgerbegroting, aangejaagd door het ministerie van BZK, zijn inmiddels veertien gemeenten zich aan het voorbereiden op eigen lokale vormen van burgerbegrotingen.
Precariobelasting voor nutswerken wordt afgeschaft
Minister Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft besloten de precariobelasting voor nutsnetwerken af te schaffen. Precariobelasting voor terrassen en dergelijke blijft wel bestaan.
Het kabinet heeft gekozen voor een overgangstermijn van tien jaar zodat daarin de effecten kunnen worden opgevangen van inkomstenderving vanwege het afschaffen van deze vorm van precariobelasting. Deze periode kan worden bekort bij een grotere hervorming/verruiming van het gemeentelijk belastinggebied. Het overgangsrecht geldt alleen als een gemeente in 2015 ook daadwerkelijk inkomsten genoot van deze belasting. Onder de overgangsregeling kan een gemeente maximaal heffen naar het tarief zoals dat gold op 10 februari 2016; de datum waarop minister Plasterk het wetsvoorstel voor afschaffing van de precariobelasting heeft aangekondigd. Zo wordt voorkomen dat de tarieven verder oplopen en het aantal gemeenten dat precario heft verder stijgt.
Ook in Geldermalsen wordt precariobelasting geheven (netto omvang in begroting € 944.000), dus we zullen de ontwikkelingen op dit vlak nauwlettend volgen.
Inleiding
Per speerpunt vindt u de antwoorden op de volgende vragen:
- Wat is het probleem/de uitdaging/de opgave?
- Wat willen we bereiken?
- Wat gaan we daarvoor doen?
- Wat mag het kosten inclusief nieuw beleid?
- Wat zijn de risico's?
Indicatoren
Een nieuw element in deze begroting is het opnemen van een verplichte set aan indicatoren. De bron van de gegevens die we hebben opgenomen is de website waarstaatjegemeente.nl.
De cijfers die op deze website staan zijn niet altijd heel recent. De verwachting is dat in de loop van de jaren de actualiteit zal toenemen. Ter vergelijking hebben we de cijfers voor heel Nederland opgenomen. Er zou ook voor gekozen kunnen worden om de vergelijking te maken met een selectie vergelijkbare gemeenten en om het tijdsverloop te laten zien. We zien hierin een groeimogelijkheid voor de komende jaren en vernemen ook graag uw wensen hierin.
Indicatoren Financiering en algemene dekkingsmiddelen | ||||
---|---|---|---|---|
Indicator | Eenheid | Periode | Geldermalsen | Nederland |
Gemiddelde WOZ waarde | € 1.000 | 2016 | 269 | 209 |
Gemeentelijke woonlasten eenpersoonshuishouden | € | 2016 | 855 | 651 |
Gemeentelijke woonlasten meerpersoonshuishouden | € | 2016 | 908 | 723 |
Inleiding
Hier vindt u de belangrijkste beleidskaders van dit programma.
Wettelijk en/of beleidskader vastgelegd in
Beleidskader | Vastgesteld door | Datum vaststelling | Geldig tot en met |
---|---|---|---|
Financiële verordening gemeente Geldermalsen | Gemeenteraad | 26 maart 2013 | Vervanging in 2016* |
Kadernota 2016 met de hierin opgenomen uitgangspunten voor de begroting 2017 | Gemeenteraad | 28 juni 2016 | |
Treasurystatuut | college van burgemeester en wethouders | 18 oktober 2011 | Vervanging in 2016* |
Verordening onroerende-zaakbelastingen 2016 | Gemeenteraad Gemeenteraad | 15 december 2015 28 januari 2016 | Geen einddatum Geen einddatum |
Verordening hondenbelasting 2016 | Gemeenteraad | 15 december 2015 | Geen einddatum |
Verordening toeristenbelasting 2016 | Gemeenteraad | 15 december 2015 | Geen einddatum |
Verordening precariobelasting 2016 | Gemeenteraad | 15 december 2015 | Geen einddatum |
*Het herzien van deze verordeningen wordt in één harmonisatieslag door de Bedrijfsvoeringsorganisatie West Betuwe gedaan.
Inleiding
Verbonden partijen zijn organisaties waarin de gemeente Geldermalsen een bestuurlijk én een financieel belang heeft. Het kan gaan om 1) een gemeenschappelijke regeling of 2) een deelneming in een vennootschap of stichting.
Hier vindt u de verbonden partij(en) die een bijdrage leveren aan de te realiseren doelen binnen dit programma. Per verbonden partij zijn de belangrijkste (beleids)ontwikkelingen vermeld. Algemene en financieel-technische informatie over de betreffende verbonden partij(en) vindt u in de paragraaf Verbonden partijen van deze begroting.
Verbonden Partijen
De lasten en baten van het programma zijn hieronder weergegeven.
Financiering en algemene dekkingsmiddelen | Rekening | Begroting | Begroting | Begroting | Begroting | Begroting | |
Taakvelden BBV (incl. reserves) | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | |
Lasten (x 1.000) | |||||||
0.3 | Beheer overige gebouwen en gronden | 397 | 727 | 1.055 | 1.027 | 1.052 | 1.027 |
0.5 | Treasury | -1.154 | -606 | 2.806 | 2.568 | 2.910 | 2.986 |
0.7 | Algemene uitkering en overige uitkeringen gemeentefonds | 6 | 23 | 0 | 9 | 9 | 9 |
0.8 | Overige baten en lasten | 32 | 317 | 284 | 382 | 320 | 288 |
0.10 | Mutaties reserves | 6.735 | 2.459 | 2.311 | 2.466 | 2.474 | 2.483 |
0.11 | Resultaat van de rekening van baten en lasten | 3.425 | 627 | 706 | 1.354 | 765 | 655 |
0.61 | OZB woningen | 281 | 270 | 282 | 286 | 289 | 292 |
0.62 | OZB niet-woningen | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
0.64 | Belastingen overig | 144 | 67 | 32 | 36 | 37 | 40 |
3.3 | Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen | 2 | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 |
3.4 | Economische promotie | 6 | 6 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Totaal Lasten | 9.874 | 3.892 | 7.476 | 8.128 | 7.856 | 7.780 | |
Baten (x 1.000) | |||||||
0.3 | Beheer overige gebouwen en gronden | 1.126 | 276 | 154 | 126 | 126 | 126 |
0.5 | Treasury | 1.474 | 1.148 | 5.708 | 5.970 | 5.950 | 5.850 |
0.7 | Algemene uitkering en overige uitkeringen gemeentefonds | 28.402 | 29.242 | 29.355 | 29.530 | 29.389 | 29.380 |
0.8 | Overige baten en lasten | 251 | 222 | 222 | 222 | 222 | 222 |
0.10 | Mutaties reserves | 1.864 | 448 | 709 | 790 | 600 | 600 |
0.11 | Resultaat van de rekening van baten en lasten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
0.61 | OZB woningen | 5.953 | 4.020 | 4.160 | 4.178 | 4.197 | 4.206 |
0.62 | OZB niet-woningen | 1.238 | 3.147 | 3.174 | 3.180 | 3.186 | 3.192 |
0.64 | Belastingen overig | 4.248 | 3.220 | 3.215 | 3.215 | 3.215 | 3.215 |
3.3 | Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen | 7 | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 |
3.4 | Economische promotie | 99 | 99 | 100 | 100 | 100 | 100 |
Totaal Baten | 44.662 | 41.830 | 46.805 | 47.319 | 46.993 | 46.899 | |
Exploitatieresultaat na bestemming | -34.791 | -37.938 | -39.329 | -39.191 | -39.136 | -39.119 |
De toevoegingen en onttrekkingen van het programma zijn hieronder weergegeven.
Financiering en algemene dekkingsmiddelen | Rekening | Begroting | Begroting | Begroting | Begroting | Begroting | |
Taakvelden BBV mutaties reserves | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | |
Toevoegingen (x 1.000) | |||||||
0.10 | Mutaties reserves | 6.735 | 2.459 | 2.311 | 2.466 | 2.474 | 2.483 |
0.11 | Resultaat van de rekening van baten en lasten | 3.425 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Totaal toevoegingen | 10.160 | 2.459 | 2.311 | 2.466 | 2.474 | 2.483 | |
Onttrekkingen (x 1.000) | |||||||
0.10 | Mutaties reserves | 1.864 | 448 | 709 | 790 | 600 | 600 |
Totaal onttrekkingen | 1.864 | 448 | 709 | 790 | 600 | 600 | |
Saldo mutaties reserves | 8.296 | 2.011 | 1.602 | 1.676 | 1.874 | 1.883 |
De mutaties na bestemming t.o.v. 2017 zijn op hoofdlijnen:
Programma 5 | 2018 | 2019 | 2020 | |||
Algemene uitkering | 251 | 289 | 417 | |||
Sociaal Domein | 4 | -27 | -42 | |||
Participatiewet/GR Werkzaak | -187 | -273 | -363 | |||
Kapitaallasten | 356 | -8 | -195 | |||
Autonome groei/OZB | 16 | 35 | 45 | |||
Inzet reserves als algemeen dekkingsmiddel | 81 | -109 | -109 | |||
Incidenteel terugkerend/fluctuerend | -11 | -41 | -15 | |||
Totaal verschil t.o.v. basisjaar 2017 | 510 | -134 | -262 |
Beheer overige gebouwen en gronden
De toename van de lasten bij het taakveld beheer overige gebouwen en gronden ten opzichte van 2016 wordt veroorzaakt doordat de strategische gronden hieronder verantwoord worden.
Treasury
Bij het taakveld Treasury worden onder andere de geraamde rente-inkomsten van het eigen kapitaal en het renteresultaat verantwoord. Ook zijn de dividenduitkeringen geraamd van de in aandelen belegde middelen van BNG Bank, Alliander en Vitens. Voor meer inzicht wordt verwezen naar paragraaf 4 Financiering.
Lokale heffingen
Voor meer inzicht in de lokale heffingen en economische promotie (=toeristenbelasting) wordt verwezen naar paragraaf 1 Lokale heffingen.
Algemene uitkering gemeentefonds
De algemene uitkering uit het gemeentefonds is geraamd op basis van de meest recente gegevens en maatregelen die in de Meicirculaire 2016 van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties zijn aangekondigd. De uitkering is berekend aan de hand van de maatstaven ingevolge de Financiële Verhoudingswet.
Met de uitkomsten van de Septembercirculaire 2016 is bij de berekening van de algemene uitkering uit het gemeentefonds nog geen rekening gehouden. Dit vanwege de late verschijningsdatum van deze circulaire.
Overige baten en lasten
Onder deze post worden onder andere de stelposten voor onvoorziene uitgaven, prijsstijgingen en areaaluitbreidingen.
Onvoorziene uitgaven
Voor de wettelijk verplichte post onvoorziene uitgaven is een stelpost van € 126.000 opgenomen.
Vennootschapsbelasting (VpB)
De financiële effecten van de VpB-plicht zijn nog niet meegenomen.
Mutaties reserves
Voor meer inzicht in de mutaties reserves wordt verwezen naar paragraaf 8. In het overzicht hiervoor worden alleen de reservemutaties van dit programma weergegeven.